Tytuł „mecenasa” nie jest tytułem fachowym, lecz zwrotem grzecznościowym, wykorzystywanym zarówno wobec radców prawnych jak i adwokatów, a dosyć często także wobec aplikantów tych zawodów prawniczych.
W praktyce innymi słowy, iż mecenasem określić można jednocześnie radcę prawnego, a także adwokata. Uważa się również, iż terminem tym ujmować wolno magistrów prawa, choć to stosuje się sporadycznie.
Osoba, która ukończyła studia prawnicze, lecz nie ukończyła żadnej z aplikacji prawniczej, najczęściej nazywana jest po prostu prawnikiem. Nazwa „mecenas” w stosunku do osób uprawiających jeden z zawodów prawniczych jest stosowane wyłącznie w Polsce – w pozostałych krajach nie napotyka się go w takim zastosowaniu.
Tytuł ten jest tylko i wyłącznie umowny i nie protokołuje się go w jakimkolwiek z aktów prawnych obowiązujących aktualnie w Polsce. To znaczy, iż w przeciwieństwie do tytułów „adwokat” czy też „radca prawny” tytuł „mecenas” nie jest poddany jakiejkolwiek ochronie prawnej.
Biorąc pod uwagę, że mecenasem nazywa się adwokatów oraz radców prawnych to, aby w pełni pojąć znaczenie tego zwrotu grzecznościowego, konieczne jest wyjaśnienie zakresu obowiązków tych dwóch zawodów prawnych.
Należy jednakże podkreślić, że z uwagi na zwiększający się zakres uprawnień radców prawnych w ostatniej dekadzie rozbieżności między nimi, a adwokatami stają się niewielkie.
Jakie są różnice pomiędzy adwokatem a radcą prawnym?
Formalnie rzecz ujmując tytuł adwokata może uzyskać osoba, która najpierw zakończyła pięcioletnie studia prawnicze, po których odbyła toczącą się 3 lata aplikację adwokacką kierowaną poprzez właściwy samorząd zawodowy. Co istotne, samo zakończenie aplikacji nie wystarcza, aby być adwokatem w Warszawie; konieczne jest także pozytywne zdanie ostatecznego egzaminu adwokackiego, który jest przeprowadzany przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Wówczas wtedy dana osoba pozostaje wpisana na listę adwokatów oraz może używać tego tytułu w własnej praktyce zawodowej.
Na czym polega różnica w zatrudnieniu adwokata a radcy prawnego?
Należałoby przy tej sposobności dodać, iż w przypadku radcy prawnego ścieżka do otrzymania tytułu zawodowego jest niemal jednakowa – wyłączna różnica polega na tym, że aplikację radcowską prowadzi inny samorząd zawodowy, a po skończeniu aplikacji osoba zostaje wpisana na listę radców prawnych.
Zarazem adwokat, oraz radca mają niemalże ten sam zakres kompetencji. Aktualnie obligatoryjną i główną rozbieżnością pomiędzy tymi dwoma zawodami prawnymi jest brak możliwości zatrudnienia adwokata na podstawie umowy o pracę.
W praktyce oznafcza to, że adwokat może współdziałać z przedsiębiorstwem bądź osobą fizyczną jedynie na podstawie umowy cywilnoprawnej. Natomiast radca prawny może zostać zatrudniony na bazie umowy o pracę. Jednakże, radca prawny nie może wtedy brać udziału w sprawach karnych i karnoskarbowych w charakterze obrońcy. Co ciekawe, to ograniczenie nie dotyczy pracowników naukowych oraz naukowo-dydaktycznych.